اثرات هم زمان تمرکز بانکی و سیاست پولی بر کانال وام دهی بانک ها در نظام بانکداری ایران

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تمرکز و اثرات هم زمان آن با سیاست پولی بر کانال وام دهی در نظام بانکداری ایران است. در این مقاله از نرخ ذخیره قانونی به عنوان شاخص سیاست پولی استفاده شده است. همچنین، کانال وام دهی تحت تأثیر چند ویژگی خاص بانکی ازجمله نسبت نقدینگی، نسبت سرمایه و اندازه بانک نیز قرار گرفته است. جهت تخمین مدل از الگوی داده های تابلویی پویا و روش گشتاورهای تعمیم یافته استفاده شده است. به منظور برآورد مدل انتخابی، متغیرهای کلان اقتصادی و داده های ترازنامه ای 18 بانک از شبکه بانکی کشور از سال 1380 تا 1390 به کار گرفته شده اند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ضریب متغیر تمرکز با استفاده از سه شاخص هرفیندال-هیرشمن، نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر و شاخص آنتروپی، بر کانال وام دهی بانک ها برای هر سه شاخص معنادار و منفی است، به این معنی که با افزایش تمرکز از میزان وام دهی بانک ها کاسته شده و کانال وام دهی به عنوان یکی از سازوکار های انتقال سیاست پولی تضعیف می شود. متغیر تأثیر هم زمان شاخص سیاست پولی و شاخص تمرکز که از حاصل ضرب شاخص سیاست پولی در شاخص تمرکز به دست می آید، در تخمین با هر سه نوع شاخص تمرکز دارای تأثیر معنادار و معکوس بر وام دهی است؛ به این معنی که با افزایش در این متغیر از میزان وام دهی کاسته می شود. همچنین نتایج حاکی از آن است که متغیر نسبت نقدینگی اثر معنادار و مثبت و متغیرهای نسبت سرمایه و اندازه بانک اثر معنادار و منفی بر وام دهی شبکه بانکی ایران دارند.